Kadınlar yaşamları boyunca sağlık sorunlarını tedavi etmek için bitkilerin şifasına inanmakta ve kullanmaktadır. Gebelik döneminde de kadınlar sabah bulantısı, uykusuzluk, halsizlik gibi fizyolojik ve psikolojik birçok duruma çözüm aramaktadır. Bu nedenle çoğu gebe bitkileri sıklıkla kullanmaktadırlar.
Gebe kadınlar, hem kolay ulaşılabilir hem de daha güvenli olduklarını düşündüklerinden sıklıkla bitkileri çay şeklinde tüketmektedirler. Gebelikte en çok kullanılan bitkiler ıhlamur, nane-limon, papatya, zencefil, ıhlamur, adaçayı, kuşburnudur.
Genel kullanımlar ve sağlık üzerine etkileri kullanım süresi, miktarı ve gebeliğin hangi trimester döneminde kullanıldığına göre değişmektedir. Örneğin bir bitki çayı için kullanım zararlı görülmese de bazı trimester dönemlerinde dikkatli kullanım uyarısı yapılmaktadır. Çoğu bitki çayı için miktar ve süre 2 fincanı geçmesi istenmemekte ve uzun süreli kullanım önerilmemektedir.
GEBELİKTE HANGİ BİTKİ ÇAYLARI ZARARLI VEYA ZARARSIZ?
Zencefil
Gebelikte, bulantı önleyici, kusma önleyici, iltihap önleyici, kas kasılmalarını azaltıcı, gaz giderici, olarak kullanılmaktadır. Güvenilirliği ile ilgili ise hamilelikte zencefilin bir meta-analizinde, hamilelikte mide bulantısı ve kusma için kullanılmasıyla ilişkili hiçbir yan etki bulunmamıştır.
Rezene
Gebelik döneminde, Süt salgılanmasını artıran, kas kasılmalarını azaltıcı, östrojen hormonu artırıcı, gaz giderici olarak kullanılmaktadır. Güvenilirliği konusunda ise dikkatli kullanılmalıdır.
Papatya
Gebelikte, grip, öksürük, mide/karın ağrısı, kusma, göğüs ağrısı, gaz sancısı, farenjit, uyku sorunlarında kullanılmaktadır. Şu anda kesin sonuç bulunmamakla birlikte, veriler, etkililik için kanıt bulunmaması ve yan etki riski nedeniyle, hamilelik sırasında papatyaların tavsiye edilmemesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Nane
Baş ağrısında, sakinleştirici etkisiyle, solunum ve idrar yolu enfeksiyonlarında ve gebelikte sabah bulantıları için kullanılmaktadır. Çalışmalar genelde nane çayının anne veya fetüse herhangi bir zararlı etkisi göstermemiştir fakat aşırı kullanımı rahim kanamasına yol açmaktadır. Bu nedenle dikkatli kullanılmalıdır.
Ahududu
Gebelikte bulantının azaltılması, uterusun doğuma hazırlanması, doğumun kolaylaştırılması için kullanılmaktadır fakat bu bitki de dikkatli kullanım gerektirmektedir.
Kızılcık
Enfeksiyonun başlamasına engel olmakta ya da enfeksiyonun hafif geçmesini sağlamakta bir numaralı bitkidir. Güvenilirlik açısından, idrar yolu enfeksiyonlarında kullanılmasında herhangi bir sakınca yoktur.
Ekinezya
Gebelikte anti-inflamatuar, antimikrobiyal ve antiviral etkilerinden dolayı grip, üst solunum yolu enfeksiyonları, soğuk algınlığı gibi durumlarda kullanılmaktadır. Kullanımı, yapılan son çalışmalarda güvenli bulunmaktadır.
Yeşil Çay
Gebelikte, antiviral, antioksidan, anti-dislipidemik özelliklerinden dolayı tüketilmektedir ve günde 2 fincanı geçmemelidir.
Adaçayı
Gebelik döneminde, anhidrotik, östrojenik, antiseptik, gaz giderici olarak kullanılır ancak 37. haftadan sonra dikkatli kullanılabilir.
Bunlar dışında; Lavanta İyileştirici, rahatlatıcı, Kuşburnu, soğuk algınlığı, grip, bulantı-kusma, anemi, Ihlamur ise soğuk algınlığı-grip, öksürük, mide problemi gibi durumlarda kullanılır ve Normal dozlarda kullanıldığı sürece bir sıkıntı yoktur.
DİKKAT! . Ayrıca bunlar dışında sağlık kuruluşları tarafından onaylanmadan piyasaya sürülen, internet-televizyon aracılığıyla satılan bitkisel çaylar da bulunmaktadır. Bunlar da aynı şekilde gebelikte kullanılması güvenilir bulunmamaktadır.
Doğal bir kaynak olması, risksiz olduğunun varsayılması, ilaçların teratojenik etkisinden korkulması vb. etkenler bitkilerin kullanımını yaygınlaştırmaktadır. Fakat yanlış dozda bitki çayı kullanımı ve bazı bitki çayları da gebelik döneminde teratojenik birçok etkiye neden olmaktadır. Bu nedenle bitki çayları konusunda gebelere bilgi verilmelidir ve doktora danışmadan kullanılmamalıdır.